Τι έχουν αποκαλύψει οι μελέτες τα τελευταία 30 χρόνια για την ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα και την επίδρασή της στην υγεία μας.
Με αφορμή την απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να σταματήσει τις πωλήσεις του iPhone 12, επειδή εκπέμπει υπερβολική ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, επέστρεψαν και πάλι οι ανησυχίες των πολιτών σχετικά με την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα και τις επιπτώσεις που έχει στην υγεία.
Και μπορεί η απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να βασίστηκε στα όρια ασφαλείας που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα οποία τα ξεπερνούσε το συγκεκριμένο μοντέλο κινητού τηλεφώνου, όμως αμερικανοί ειδικοί εξηγούν για ποιους λόγους δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί η ακτινοβολία που εκπέμπουν τα smart phones.
«Η υπερβολική χρήση του τηλεφώνου έχει συνδεθεί με μια σειρά προβλημάτων, όπως προβλήματα ύπνου, αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, πόνο στις αρθρώσεις, ακόμη και προβλήματα σχέσεων. Αλλά αν είναι η ακτινοβολία για την οποία ανησυχείτε, τότε δεν χρειάζεται να πετάξετε το τηλέφωνό σας», υπογραμμίζουν σε ρεπορτάζ τους οι New York Times.
«Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για την υγεία με την ακτινοβολία που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα», δήλωσε η Gayle Woloschak, αναπληρώτρια πρύτανης και καθηγήτρια Ακτινολογίας στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern των ΗΠΑ.
Όπως όλα τα κινητά τηλέφωνα (μαζί με τα δίκτυα Wi-Fi, τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, τα τηλεχειριστήρια και το GPS), τα smartphones εκπέμπουν ακτινοβολία, δήλωσε η Emily Caffrey, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ.
Τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούν χρησιμοποιώντας αόρατα ενεργειακά κύματα για να μεταδίδουν φωνή, κείμενο, φωτογραφίες και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε κοντινούς πύργους κινητής τηλεφωνίας, οι οποίοι μπορούν να τα μεταφέρουν σχεδόν οπουδήποτε στον κόσμο.
Αλλά σχεδόν τρεις δεκαετίες επιστημονικών ερευνών δεν έχουν συνδέσει τέτοιες εκθέσεις με προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία, όπως είναι ο καρκίνος, λένε οι υγειονομικές αρχές των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).
Δεν είναι όλες οι ακτινοβολίες επιβλαβείς
Ο όρος «ακτινοβολία» περιγράφει πολλούς τύπους ενέργειας, ορισμένοι από τους οποίους ενέχουν κινδύνους, δήλωσε ο δρ. Howard Fine, διευθυντής του Κέντρου Όγκων Εγκεφάλου στο Ιατρικό Κέντρο NewYork-Presbyterian Weill Cornell στη Νέα Υόρκη.
Οι ατομικές βόμβες ή σε πολύ μικρότερο βαθμό τα μηχανήματα ακτινών Χ, εκπέμπουν ενέργεια που ονομάζεται ιονίζουσα ακτινοβολία, η οποία, σε αρκετά υψηλές ή αρκετά συχνές δόσεις, μπορεί να βλάψει το DNA και να προκαλέσει καρκίνο, ανέφερε ο δρ. Fine.
Αλλά η ενέργεια που εκπέμπουν τα smartphone εμπίπτει σε μια κατηγορία που ονομάζεται μη ιονίζουσα ακτινοβολία, η οποία δεν είναι αρκετά ισχυρή για να προκαλέσει καρκίνο, δήλωσε η δρ. Caffrey.
«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ακτινοβολία είναι ακτινοβολία, αλλά δεν είναι όλες το ίδιο. Δεν παρατηρείται βλάβη στο DNA από τη χρήση κινητών τηλεφώνων», τονίζει από την πλευρά της η δρ. Woloschak.
Η επικίνδυνη ιονίζουσα ακτινοβολία μπορεί να διαχωρίσει τα ηλεκτρόνια από τα άτομα στο ανθρώπινο DNA. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, η βλάβη του DNA μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Τα κινητά όμως εκπέμπουν μη ιονίζουσα ακτινοβολία.
Γιατί εξακολουθεί να υπάρχει ανησυχία;
Οι περισσότεροι ειδικοί και οι υγειονομικές αρχές, όπως ο FDA, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) των ΗΠΑ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), συμφωνούν ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η ακτινοβολία των smartphone προκαλεί προβλήματα υγείας.
Παρόλα αυτά, αρκετές μελέτες κατά τη διάρκεια των ετών έχουν γίνει πρωτοσέλιδα για την υπόδειξη της σύνδεσής τους με όγκους στον εγκέφαλο.
Πολλές από αυτές τις μελέτες έχουν έκτοτε διαψευστεί, δήλωσε ο δρ. Fine, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επικεντρώνονται στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς, δηλαδή τα 5G.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2010, για παράδειγμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν μια μικρή συσχέτιση μεταξύ ενός τύπου όγκου στον εγκέφαλο και των υψηλότερων επιπέδων χρήσης κινητών τηλεφώνων.
Αλλά οι ίδιοι οι ερευνητές της μελέτης, σημείωσαν ότι «προκαταλήψεις και σφάλματα» τους εμπόδισαν να αποδείξουν την αιτία και το αποτέλεσμα.
Από τα διάφορα ελαττώματα της μελέτης, σύμφωνα με τους συντάκτες της, ένα ήταν ότι βασίστηκε μόνο σε άτομα με καρκίνο του εγκεφάλου, από τα οποία ζητούσαν να θυμηθούν σωστά πόσο ακριβώς χρησιμοποιούσαν τα τηλέφωνά τους για πολλά χρόνια.
Όλοι οι εμπειρογνώμονες που ερωτήθηκαν για το θέμα αυτό, δήλωσαν ότι είναι λίγες οι μελέτες που έχουν υποδείξει ότι τα smartphones ενέχουν κινδύνους από την ακτινοβολία, όμως και αυτές δεν απέδειξαν στην πραγματικότητα ότι τα κινητά τηλέφωνα προκαλούν αυτά τα προβλήματα υγείας.
Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο διαθέτουν κινητά τηλέφωνα, σύμφωνα με το Pew Research Center και θα ήταν σχεδόν αδύνατο να ξεχωρίσει κανείς τα κινητά τηλέφωνα ως αιτία που κάποιος εμφάνισε καρκίνο, δήλωσε ο δρ. Fine.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου, όπως η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, το κάπνισμα, οι ανθυγιεινές συνήθειες, θα μπορούσαν να είναι οι ένοχοι.
Γιατί είναι δύσκολο να γίνουν έρευνες για τα κινητά
Τα κινητά τηλέφωνα σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με τα πελώρια τηλέφωνα της δεκαετίας του 2000.
Τα τηλέφωνα που θα χρησιμοποιούμε την επόμενη δεκαετία θα είναι επίσης διαφορετικά.
Αυτό καθιστά από μόνο του δύσκολη τη μελέτη των μακροπρόθεσμων κινδύνων από οποιοδήποτε κινητό τηλέφωνο.
Ωστόσο, ο δρ. Fine δήλωσε ότι η ακτινοβολία έχει πράγματι μειωθεί με τη νεότερη τεχνολογία και ο δρ. Woloschak ανέφερε ότι τα νέα δίκτυα δεν είναι πιο επικίνδυνα από τα παλαιότερα.
«Η ακτινοβολία του 5G δεν είναι υψηλότερη από ό,τι ήταν το 4G. Απλώς επιτρέπει μεγαλύτερη μεταφορά δεδομένων», εξηγεί ο ίδιος.
Παρόλα αυτά, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ και οι διεθνείς ομόλογοί της, θέτουν όρια ακτινοβολίας για τα νέα τηλέφωνα.
Αυτό εξηγεί γιατί, τον Σεπτέμβριο, οι γαλλικές αρχές είπαν στην Apple ότι πρέπει να μειώσει τα επίπεδα ακτινοβολίας που εκπέμπει το iPhone 12 για να συμμορφωθεί με τα ανώτατα όρια.
Για την επίλυση του προβλήματος, η Apple κυκλοφόρησε μια ενημερωμένη έκδοση λογισμικού.
Η δρ Caffrey δήλωσε ότι τα όρια αυτά βασίζονται σε επίπεδα ακτινοβολίας που θεωρητικά θα μπορούσαν να αυξήσουν τη θερμοκρασία του σώματός μας κατά ένα κλάσμα του βαθμού.
Σύμφωνα με την δρ. Woloschak, η ακτινοβολία θα έπρεπε να θερμάνει το σώμα μας αρκετούς βαθμούς για να δημιουργήσει κινδύνους για την υγεία, τόσο που θα μπορούσε να προκαλέσει εγκαύματα ή πυρετό. «Ένα κινητό τηλέφωνο δεν πρόκειται ποτέ να το κάνει αυτό», καταλήγει η ίδια.